20 maja spotkają się portugalscy i polscy historycy, dziennikarze i politycy, aby porozmawiać o procesach przemian demokratycznych w obu krajach.
Chcemy pokazać i porozmawiać, z jakim ustrojem żegnali się Portugalczycy w 1974 i Polacy w 1989 r. po dziesięcioleciach dyktatur. Dlaczego postanowili z nim zerwać, kto i dlaczego rozpoczął przemiany i poprowadził oba narody ku nowym czasom i nowym formom życia publicznego. Jakie towarzyszyły portugalskiej i polskiej drodze do wolności zagrożenia i nadzieje w otaczającym świecie.
Porozmawiamy o tym, jak pokojowe rewolucje się potoczyły. W jednej na czele buntu stanęli młodzi wojskowi. W drugiej -robotnicy, związkowcy i intelektualiści.
Jaką rolę odegrał w ich przemianach Kościół katolicki, w Portugalii przez długie lata przed rewolucją filar wojskowej dyktatury, w Polsce ostoja demokratycznego oporu przeciw komunizmowi, i jak odnalazł się on w wolnym społeczeństwie.
Jak w obu krajach budowano nowe instytucje demokracji i państwa prawa, wolne media, jak wprowadzano swobody obywatelskie, jakie temu stawały na przeszkodzie trudności. Jak Portugalia i Polska weszły do nowoczesnej, unijnej Europy. I wreszcie, jaki jest bilans tych przemian dla obu narodów. W Portugalii – 41 lat po Rewolucji Goździków i w Polsce – 26 lat po Okrągłym Stole.
Debata jest otwarta, zainteresowanych uczestnictwem prosimy o e-mail na adres: debataportugalia@gazeta.pl, lub zgłoszenie telefoniczne: 22 555 43 77
Program
16:00 – 16:45 – Start i przywitanie gości
16:00 – 16:15 – Otwarcie
16:15 – 16: 45 – Pokaz filmu dokumentalnego TV RTP o Rewolucji Goździków
16:45 – 17:30 – PANEL 1. Procesy rewolucyjne
Przyczyny, kontekst międzynarodowy, bohaterowie
> Wystąpią: prof. José Maria Brandao de Brito i prof. Karol Modzelewski
17:30 – 17:45 – przerwa (kawa, herbata)
17:45 – 19:00 – PANEL 2. Budowa porządku demokratycznego
Nowe instytucje, wyzwania, bariery, partie polityczne, media
> Wystąpią: prof. Dr Ivo Veiga i Waldemar Kuczyński, José Pedro Castanheira i Adam Michnik
19:00 – 19:15 – Przerwa (poczęstunek kuchni portugalskiej)
19:15 – 20:00 – Podsumowanie
Refleksje końcowe 40 lat od rewolucji w Portugalii i 26 lat od pierwszych półwolnych wyborów Polsce.
> Wystąpią: Antonio Vitorino i Jan Krzysztof Bielecki
===========================================================
Biogramy gości debaty:
José Maria Brandão de Brito
Profesor ekonomii, wykładowca na Uniwersytecie Lizbońskim, prowadzi badania w dziedzinie współczesnej historii gospodarczej Portugalii w Instytucie Historii Współczesnej Universidade Nova w Lizbonie.
José Pedro Castanheira
Dziennikarz śledczy, zajmuje się przemianami demokratycznymi w Portugalii po rewolucji 1974 r. oraz późniejszym odzyskaniem niepodległości przez portugalskie kolonie. Jest autorem kilkudziesięciu książek.
Ivo Veiga
Politolog, historyk, wykładowca uniwersytecki, prowadzi badania naukowe w dziedzinie procesów demokratyzacyjnych, rewolucji i ruchów społecznych oraz polityki porównawczej.
António Vitorino
Przewodniczący Notre Europe – Institut Jacques Delor, były minister obrony, były komisarz Unii Europejskiej ds. sprawiedliwości i spraw wewnętrznych.
Jan Krzysztof Bielecki
Polityk, ekonomista, premier Polski w 1991 r., minister-członek Rady Ministrów ds. kontaktów z Europejską Wspólnotą Gospodarczą w latach 1992-93, poseł na Sejm.
Waldemar Kuczyński
Ekonomista, dziennikarz, publicysta, polityk, były minister przekształceń własnościowych.
Adam Michnik
Publicysta, eseista, pisarz, historyk i działacz polityczny. Od 1989 r. redaktor naczelny „Gazety Wyborczej”.
Karol Modzelewski
Historyk i polityk, mediewista, profesor nauk humanistycznych, działacz opozycji w okresie PRL.